Bij cognitieve gedragstherapie (CBT) worden effectieve, cognitieve gedragstechnieken die een negatieve manier van denken bij mensen corrigeren, gecombineerd met effectieve gedragstherapie die werkt aan het corrigeren van zelfvernietigend en schadelijk gedrag. Therapeuten hebben gemerkt dat een combinatie van cognitieve en gedragstherapie goed werkt bij mensen die verschillende mentale gezondheidsproblemen lijden, bijvoorbeeld obsessies en fobieën, chronische angst of stress, depressie, eetstoornissen, druggebruik en veel andere aandoeningen. CBT blijkt nu ook te helpen bij de behandeling van bepaalde vormen van insomnie.
CBT helpt patiënten met insomnie om slechte slaapgewoonten (die verlengen insomnie) te veranderen in goede gewoonten die een goede slaap bevorderen. De patiënt associeert de slaapkamer met slapeloosheid en dit wordt veranderd naar de associatie van de slaapkamer met slaap. Het helpt patiënten om de psychische verbanden die ze hebben gelegd tussen stressvolle situaties (zoals chronische insomnie) en hun gebruikelijk reactie op deze situatie te verzwakken of zelfs te vebreken. CBT helpt hen zelfvernietigende en schadelijke gedragingen onder controle te houden, door hen te laten zien hoe ze zichzelf moeten kalmeren, zodat ze rationeler kunnen denken en betere beslissingen kunnen nemen.
Door CBT ontdekken patiënten hoe hun denkpatroon een vertekend beeld kan opleveren van wat er met ze gebeurt. Dit negatieve denken kan perioden van angst, depressie of zelfs woede uitlokken, terwijl er in feite geen reden is om je zo te voelen. Patiënten die in deze spiraal van negatief denken zitten, maken vaak slechte keuzes en vertonen zelfvernietigend gedrag zonder te beseffen wat ze doen. CBT helpt hen te stoppen met dit gedrag om positiever en gunstiger gedrag te ontwikkelen.